Media Insights Analyse: duurzame mobiliteit in de media

Stichting Anders Reizen maakt zich hard voor duurzaam reisgedrag. Samen met 70 aangesloten grote Nederlandse werkgevers streven ze ernaar om de CO2-uitstoot van hun zakelijke mobiliteit in 2030 met 50% te verminderen ten opzichte van 2016. Met het delen van tips, onderzoeken en kennis inspireert Anders Reizen organisaties om hier ook aan bij te dragen. Ook de berichtgeving in media over onderwerpen gerelateerd aan duurzame mobiliteit en CO2-uitstoot heeft invloed op duurzame mobiliteit. Middels een samenwerking tussen Stichting Anders Reizen en Clipit analyseert media analist Bart de gepubliceerde berichten van 1 oktober t/m 31 maart 2023 met betrekking tot mobiliteit in relatie tot duurzaamheid. Hieronder vind je de belangrijkste inzichten uit het onderzoek. Blader onderaan de pagina door de volledige Media Insights Analyse en download als PDF.

Pieken door dure treinkaartjes en stikstofplan

In de periode van 1 oktober 2022 t/m 31 maart 2023 werden 14.818 berichten gepubliceerd over mobiliteit in relatie tot duurzaamheid. Ongeveer de helft van deze berichten komt uit online media (49,5%), gevolgd door social media (46,4%) en print media (4,1%). 

De grootste piek in de media data wordt veroorzaakt op 8 februari 2023 door het stikstofplan in de mobiliteitssector. Op die dag melden De Telegraaf en het Financieele Dagblad dat het stikstofplan is gelekt. Maar liefst 284 berichten bereiken de media door onder andere de mededeling dat de mobiliteitssector in 2030 25% minder stikstof moet uitstoten.

Ook het verhogen van de prijzen van losse treinkaartjes door de NS zorgde voor veel ophef in de media. Nadat BNR.nl dit op 3 november bekendmaakt, volgen er ruim 200 berichten over dit nieuws. Dit hoge aantal berichten komt voornamelijk door een piek in de berichtgeving op Twitter. “De trein duurder, benzine en diesel goedkoper. Dat is geen natuurwet, maar een politieke keuze” is een tweet van Suzanne Kröger die veel wordt gedeeld.

CO2-impact: de weg naar emissievrij

CO2 heeft een flinke impact op ons klimaat en dat is ook terug te zien in het aandeel van de berichtgeving van maar liefst 25% (3.592 berichten). Voornamelijk het Algemeen Dagblad, NU.nl en De Telegraaf schrijven veel over CO2-impact, waarin in 23% van de berichten de klimaatdoelen voor 2030 worden benoemd. 

Emissievrije auto’s is een terugkerend onderzoek in de media. Op 28 oktober vermeldt Algemeen Dagblad dat er een akkoord is bereikt tussen de Europese Commissie, de Europese Raad en het Europese Parlement. In dit akkoord is opgenomen dat er vanaf 2035 alleen emissievrije auto’s verkocht mogen worden. Begin maart wordt duidelijk dat Duitsland zich verzet tegen de regeling, maar later in maart meldt Het Financieel Dagblad, dat het akkoord alsnog is bereikt. Er komt een verbod, maar met een uitzondering op auto die op CO2-neutrale, synthetische brandstoffen rijden.

Op 7 maart introduceert de NS de ‘Reisvergelijker’ om meer aandacht te genereren aan CO2-uitstoot. Op de website van de NS vergelijk je eenvoudig de uitstoot van jouw treinreis met de uitstoot van dezelfde reis met de auto. Het introduceren van de Reisvergelijker door de NS bereikt verschillende grote nieuwsmedia (o.a. Algemeen Dagblad en Business Insider). 

De auto als stereotypering van mobiliteit

Niet geheel onverwacht blijft de auto mateloos populair, wat ook terug te zien is in de media met ruim 5.000 berichten. De auto wordt vaak genoemd in combinatie met ‘drukte op de weg’ en ‘file’. Zo schrijven onder andere Brabants Dagblad en de Gelderlander over het toenemende gebruik van de auto door de hoge energiekosten. Opvallend is dat er ook veel aandacht is voor de deelauto met artikelen door verschillende grote nieuwsmedia (o.a. NRC, NU.nl en Algemeen Dagblad) over de voordelen ervan. Naast de deelauto wordt ook veel geschreven over de elektrische auto, meestal als oplossing voor de CO2-uitstoot of in combinatie met het plaatsen van laadpalen.

Waar de fiets met 3.529 berichten veel wordt genoemd, is het zelden het hoofdonderwerp van een artikel. De fiets wordt vaak als voorbeeld van een vervoermiddel gebruikt in de berichtgeving. Het openbaar vervoer daarentegen is met 2.937 berichten vaak wel het hoofdonderwerp van het artikel. In november wordt veel geschreven over de reactie van NS-topman Wouter Koolmees naar aanleiding van de investering van het kabinet in het openbaar vervoer.

“De auto is in ons denken vaak het vertrekpunt. Dat zien we ook terug in deze media analyse. Wat interessant is: steeds meer bedrijven zetten niet langer de auto op de eerste plaats in hun beleid. Hun mobiliteitsbeleid gaat veel meer over gezondheid, duurzame keuze-opties en flexibiliteit. Werkgevers als KPN, Vitens en Conclusion bieden hun werknemers een hogere kilometervergoeding voor de fiets dan voor de auto. En er wordt geïnvesteerd in ruimte fietsstallingen, laadpunten en douches, waarmee je duurzame keuzes stimuleert. Door de inspirerende voorbeelden te delen laten bedrijven aan elkaar zien dat het kan. Een omslag teweeg brengen vraagt durf van bestuurders, goed voorbeeldgedrag van sleutelfiguren en veel afstemming met de OR en andere stakeholders.“

Cornelis Vlot, Coalitie Anders Reizen

Deelmobiliteit: dé oplossing met veel potentie

Deelmobiliteit wordt in de media gezien als een van de oplossingen voor CO2-uitstoot en de drukte op de weg. Op 7 november wordt er een onderzoek geplaatst waarin een groei in zakelijk gebruik van deelfietsen en deelauto’s is. Dat deelmobiliteit een oplossing is om de klimaatdoelen voor 2030 te behalen, blijkt ook uit de in maart gepubliceerde Ontwikkelagenda Automobiliteit. Hierin geeft minister Harbers aan dat het kabinet ook gaat investeren in de deelmobiliteit in met name binnensteden.

Er is veel aandacht voor de regionale en lokale aanpak van deelmobiliteit. Op 30 november wordt er een opiniestuk geschreven op de site van Brabants Dagblad waarin wordt geadviseerd om mobiliteitsgedrag van jongeren als norm te zien en dat aanbieders en regionale overheden de handen ineen moeten slaan.

De meeste berichten worden geschreven over de deelauto (1.205), gevolgd door de deelfiets (516) en de deelscooter (238). Ook in grote nieuwsmedia is de deelauto vaak het hoofdonderwerp. De NRC schrijft op 14 februari dat elke deelauto elf privéauto’s van de straat haalt. 

“Er zijn veel positieve trends in het mobiliteitslandschap, zo laat deze analyse zien. Steeds meer bedrijven laten het idee los dat de auto een recht is en organiseren een ander ‘ecosysteem’ voor hun medewerkers. En dat werkt! Hoe zou ons land eruit zien als we dat voorbeeld zouden volgen en iedereen in de gelegenheid stellen om geen benzine meer te verbranden, maar calorieën? Niet langer tijd verspillen in de file, maar reistijd gebruiken als werktijd, in de trein. De media analyse van Clipit geeft ons voer om daarover na te denken. Stiekem hoop ik dat journalisten vaker hun licht laten schijnen op energie-gevende mobiliteit in plaats van energie-slurpende. Want alles wat je aandacht geeft, dat groeit“

Cornelis Vlot, Coalitie Anders Reizen

Meer weten over de mogelijkheden van Analyses & Insights of heb je vragen over deze analyse? Neem contact op met een van onze media analisten Bart, Thijs, Frédérique of Paul, mail naar info@clipit of bel naar 024 890 39 41.