Gratis proefperiode

Wil jij ook inzicht en overzicht in alle voor jou relevante media aandacht?
Overzicht

December: feestmaand of discussiemaand? [online onderzoek]

Zwarte pieten of roetpieten? Fijne kerstdagen of fijne feestdagen? Vrije consumentenvuurwerk of vuurwerkshows? De discussies rondom de feestdagen in december keren jaarlijks terug. De debatten lijken eindeloos. Of er een einde aan de debatten komt, is momenteel onbekend. Keer op keer worden nieuwe invalshoeken gezocht om het nieuws actueel te houden. Bij Clipit onderzochten we van 1 november tot 27 december de berichtgeving rondom de feestdagen in online en social media. Social data is al jaren een effectieve graadmeter voor opinies in de maatschappij. In dit blogartikel neem ik de debatten onder de loep. Wint de positieve berichtgeving over de feestdagen het van de discussies? Of nemen de discussies de overhand en bekronen we december als discussiemaand?

Sinterklaas

Sinterklaas staat bekend als groot kinderfeest. In de aantocht stromen winkels vol met lekkernijen en brainstormen deelnemers over suprises. Daar waar Sinterklaas is, zijn ook pieten. Zwarte pieten, roetpieten of regenboogpieten? Online en social Nederland mengde zich in de zwarte pietendiscussie. Ik vergeleek de berichtgeving over de zwarte pietendiscussie met de berichtgeving over Sinterklaas. De berichtgeving over Sinterklaas gaat expliciet over de feestdag en niet over de discussie.

Sinterklaasfeest vs. zwarte pietendiscussie

Hieruit blijkt dat de zwarte pietendiscussie nooit de publiciteit over het Sinterklaasfeest an sich heeft overtroffen. De publiciteit over het feest waarin het niet over de discussie gaat, is zelfs op dagelijkse basis meer geweest. In totaal zijn er 662.479 berichten verschenen; 539.894 berichten gingen over de feestdag en 122.585 berichten over de discussie. De dag van de intocht en 5 december plaatste men de meeste berichten. Voor beide categorieën waren Facebook en Twitter bij uitstek de media waarop mensen hun vreugde of mening deelden.

Wanneer we inzoomen op het sentiment, zijn de berichten over de discussie ruim 5 keer negatiever. Een opvallend verschijnsel is dat het sentiment van de discussie op online en social media bijna identiek aan elkaar is, zoals je op bovenstaande afbeelding kunt zien. Hoewel de correlatie buiten de scoop van dit online onderzoek valt, zijn mogelijke oorzaken hiervoor dat media op representatieve wijze weerspiegelen wat er in de samenleving speelt of dat de media een invloedrijke rol spelen voor het sentiment in de samenleving. Een ander opvallend verschijnsel is de man-vrouwverhouding. In online media werd de discussie voornamelijk door mannen (78%) gevoerd. Ook op social media treden de mannen met 57% op de voorgrond wanneer het over de discussie gaat. De man-vrouwverhouding in de berichtgeving over het Sinterklaasfeest is gelijkmatiger verdeeld.

Kerst

Hoewel de zwarte pietendiscussie al een aantal jaar gevoerd wordt, is de discussie rondom kerst recenter. Vorig jaar viel het menig consument op dat bepaalde supermarkten en organisaties ‘fijne kerstdagen’ vervingen met ‘fijne feestdagen’. De politiek correcte lading van het woord ‘feestdagen’ is het hoofdargument van voorstanders van deze verandering. Naast de politieke discussie pakt de verandering voor supermarkten goed uit. Producten kunnen onder het mom van ‘fijne feestdagen’ langer in de schappen blijven liggen. In verhouding voert men de kerst discussie op een veel lager pitje dan de andere discussies in de feestmaand.

Kerstfeest vs. kerst discussie

Uit de resultaten blijkt dat de discussie voornamelijk gevoerd wordt rondom organisaties als NPO en AH. In vergelijking met vorig jaar, is de discussie erg afgezwakt. Vorig jaar kreeg Rutte de volle lading toen hij fel tegen de naamsverandering was, terwijl hij eerder zelf ‘fijne feestdagen’ gebruikte. Een leuk weetje: los van de discussie gebruikt men vaker fijne feestdagen dan fijne kerstdagen. Dit komt doordat fijne feestdagen gebruikt wordt om aan te geven dat men elkaar ook een prettig nieuwjaar wenst.

Voortrekkers van de discussie

Instanties die aangeven dat ze de wijzigingen doorvoeren, brengen daarmee de discussie op gang. NPO kreeg de volle lading toen zij vorig jaar ‘Kerst vieren we samen’ veranderde in ‘December vieren we samen’. Dit jaar hebben ze de commotie proberen te voorkomen door vooraf te communiceren over de verschillende promo’s, zowel een specifieke kerstpromo als een algemene feestdagenpromo. Al met al is de discussie rondom kerst dit jaar veel minder gevoerd.

Nieuwjaar

Met nieuwjaar in zicht, is de vuurwerkdiscussie ook in volle gang. In tegenstelling tot de zwarte pieten- en kerst discussie is de vuurwerkdiscussie veel minder persoonlijk. Slachtofferrollen worden minder aangenomen en zondebokken worden minder aangewezen. De discussie gaat voornamelijk over de wijze waarop vuurwerk toegestaan is. Mogen consumenten zelf vuurwerk aanschaffen en afsteken met alle gevolgen van dien? Of dienen er nationale vuurwerkshows te zijn en wordt consumentenvuurwerk afgeschaft? Deze vraagstukken staan centraal in de discussie.

Nieuwjaarsdag vs. vuurwerkdiscussie

Uit de resultaten blijkt dat de meeste berichten (67%) over de discussie neutraal waren. De discussie werd voornamelijk gevoerd op 21 november. Op deze dag werd er bekend gemaakt dat er geen vuurwerk verkocht mag worden op 31 december. Sinds 2002 bepaalt de Vuurwerkwet dat winkeliers alleen vuurwerk mogen verkopen op de laatste drie dagen van het jaar, maar als één van die dagen een zondag is, wordt die dag uitgesloten. Ondanks dat de Vuurwerkwet geen directe aanleiding is voor de discussie over consumentenvuurwerk, stak de berichtgeving wel de lont in het kruit rondom de discussie. In online media kwamen verscheidene opinies voorbij. Van je tv stukslaan tot het oliebollen en verkeer gevaar dat minstens zo gevaarlijk en ongezond is. Al met al voert men deze discussie veel vriendelijker, omdat het een veiligheidsvraagstuk betreft.

December: feestmaand of discussiemaand?

De zwarte pietendiscussie blijft bij uitstek de meest vurige discussie. De discussie over kerst- en feestdagen is ten opzichte van vorig jaar afgezwakt. Tot slot is de vuurwerkdiscussie de meest vriendelijke discussie. Na jarenlange discussies worden maatregelen hopelijk snel getroffen. Maar hoe je het ook wendt of keert, blijft het lichtpuntje dat de berichtgeving expliciet over de feestdagen de discussies in alle facetten overtreft. Het verlossende woord: december blijft een feestmaand!

Meer weten?

Heb je nog vragen? Onze media analisten zitten voor je klaar om je vragen te beantwoorden. Bel ons op 024 8000 704, mail naar info@clipit.nl of vul ons contactformulier in.